Czym jest błędna teoria firmy? To przekonanie, że najważniejszym (a według niektórych – jedynym) celem istnienia przedsiębiorstwa jest maksymalizowanie korzyści akcjonariuszy. Oznacza to, że trzeba się troszczyć tylko o wysoki kurs akcji i wypłacać sute dywidendy. 

Takie podejście zdominowało świat dzisiejszych korporacji. Myślę, że nikogo nie trzeba przekonywać, że jest to szkodliwe dla społeczeństwa, środowiska, rozwoju. Ale, co nieoczywiste, takie myślenie także może szybko się zemścić na akcjonariuszach i rynkach finansowych. W jaki sposób? Zapraszam na 14. odcinek podcastu Wiedza Nieoczywista!

Zawartość odcinka „Błędna teoria firmy”

W czternastym odcinku podcastu Wiedza Nieoczywista m.in.:

• Błędna teoria firmy jest naturalną konsekwencją dominacji SVP – Shareholder value paradigm (paradygmatu wartości dla akcjonariuszy). W tym ujęciu, całą wiedzę o firmie – jej sytuacji i perspektywach – da się zamknąć w jednej liczbie: cenie akcji i da się to monitorować z sekundy na sekundę.
• O bardzo niebezpiecznym błędnym kole: rynki wyceniają akcje firm na bazie sprawozdań finansowych, które z kolei wyceniają swoje aktywa na podstawie wycen rynkowych. Może więc dojść do całkowitego oderwania od rzeczywistości. Wielu ludzi żyje w błogiej nieświadomości i cieszy się nieistniejącym majątkiem.
• Dlaczego także akcjonariusze mogą na tym tracić na błędnej teorii firmy? Potrzebne jest tu spojrzenie na nieco dłuższy okres. Jak pisze Jacek Giedroyć – „Między 1965 a 2015 rokiem stopa zwrotu z aktywów notowanych w USA spółek spadła z 4,7 do 1,3%. Jednocześnie wynagrodzenia zarządów amerykańskich spółek radykalnie wzrosły. Między 1960 a 1980 rokiem, czyli jeszcze w okresie poprzedzającym SVP, wynagrodzenia prezesów 365 największych amerykańskich publicznych korporacji mierzone jako procent zysku netto ich firm zmniejszyły się o jedną trzecią. Między 1980 i 1990 rokiem, a więc kiedy SVP zaczęło się przyjmować, proporcja wynagrodzeń prezesów do zysku podwoiła się, a w ostatniej dekadzie stulecia wzrosła czterokrotnie”. 
• Czym są opcje na akcje? I dlaczego to nie jest dobry pomysł na wynagradzane kadry zarządzającej?
• Badania pokazują, że większość zarządzające zrezygnowałaby z zyskownych projektów inwestycyjnych, gdyby miały one zagrozić wykonaniu rynkowych oczekiwań dotyczących danego kwartału. Innymi słowy: większość zarządów poświęciłby biznes, żeby lepiej wypaść w oczach rynków na koniec jakiegoś okresu rozliczeniowego.

Piękna metafora

W odcinku także metafora Rogera Martina: dziś biznes wygląda więc tak, jak wyglądałby sport, gdyby trenerzy i managerowie drużyn mieli przed każdym ważnym meczem przewidywać jego rezultat i byli wynagradzani nie za jak najlepszy wynik, tylko za trafne prognozowanie (niezależnie czy zwycięstwo czy porażka).

Gdyby pozwolić trenerom i zawodnikom na taką grę w przewidywania  w zmowie z bukmacherami – czyli zarabiać na zakładach o wynik meczy, na których rozstrzygnięcie sami mają wpływ, to – oczywiście – to co się dzieje na boisku byłoby podporządkowane nie jak najlepszym wynikom sportowym, ale jak dopasowaniu się do prognoz. Tu nas to szokuje, ale biznes funkcjonuje w najlepsze od wielu lat.

Cytat odcinka

„W USA od kilku dekad akcjonariusze są biorcami, a nie dawcami kapitału netto. Za pośrednictwem rynków finansowych stali się pasażerami na gapę – wyjmują, nic nie dokładając. Paradoksalnie, jednak nawet akcjonariusze, rzekomi beneficjenci SVP, w ostatecznym rozrachunku stracili.”

Jacek Giedrojć –
„Pułapka, Dlaczego ekonomiczne myślenie blokuje innowacje i postęp?”

Liczba odcinka: 459 

Na Warszawskiej GPW notowanych jest 459 spółek (stan na koniec października 2019). W tym 410 krajowych i 49 zagranicznych (stan na koniec października 2019).

Podsumowanie

Trzy najważniejsze punkty z tego odcinka:

1. Dominujący sposób wyceny wartości firm pozostawia wiele do życzenia i sprawia, że nie potrafimy odróżnić naprawdę silnych firm od sztucznie nadmuchanych baniek.
2. Jeśli pogodzimy się z tym, że główną miarą sukcesu firmy jest jej kurs giełdowy, to stracimy na tym wszyscy – także akcjonariusze, którzy pozornie są tu w uprzywilejowanej sytuacji.
3. W biznesie tak jak w sporcie – trzeba nagradzać za jak najlepszy wynik, a nie za jak najbardziej trafne przewidzenie wyniku.

Ten odcinek, podobnie jak poprzedni, powstał na motywach książki Jacka Giedrojcia – „Pułapka. Dlaczego ekonomiczne myślenie blokuje innowacje i postęp?”.

Posłuchaj i zostań na dłużej

Odcinek można odsłuchać przy pomocy poniższego odtwarzacza. Są tu także linki umożliwiające pobranie odcinka oraz subskrypcję podcastu w najpopularniejszych programach:

Podcast: Play in new window | Download (11.0MB)

Subskrybuj Wiedzę Nieoczywistą Spotify | RSS

Podcastu można także słuchać w serwisie YouTube.

Poprzednie odcinki podcastu są dostępne tutaj.

Koniecznie zapisz się też na newsletter, żeby być na bieżąco z kolejnymi odcinkami!