Opracowując podręcznik, który ma być przewodnikiem po obszarach współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi przygotowałem kilka haseł. Jest to maksymalnie uproszczony opis kilku fundamentalnych kwestii z tego zagadnienia.

Zadanie publiczne to obszar w którym administracja publiczna może podejmować działania. Żadna z ustaw nie podaje precyzyjnego wyliczenia, aczkolwiek w tym pojęciu mieści się bardzo szerokie spektrum aktywności mających służyć zaspokajaniu potrzeb mieszkańców. Zadania publiczne określają także przestrzeń, w której możliwe jest nawiązanie współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi.

Pożyczka jest jednym z rodzajów wsparcia trzeciego sektora przez administrację publiczną. W odróżnieniu do komercyjnych pożyczek, cechuje się ona bardzo niskim oprocentowaniem – zwykle niewiele wyższym niż stopa inflacji. Najczęściej jest wykorzystywana dla zapewnienia płynności finansowych, gdy dana organizacja pozarządowa znajduje się w okresie „międzyprojektowym”. Przekazane w tej formie fundusze mają więc ułatwiać jej staranie się o dofinansowanie w innych źródłach.

Poręczenie to mechanizm, którego zasadnicza funkcja polega na zwiększeniu dostępności środków pożyczkowych dla podmiotów trzeciego sektora. Dzieje się tak dzięki ustanowieniu przez jednostkę samorządu terytorialnego dodatkowego zabezpieczenia na wypadek opóźnienia w spłacie zobowiązania. Jest to więc przejęcie przez administrację publiczną ryzyka związanego z niewypłacalnością organizacji pozarządowej, by ułatwić jej pozyskiwanie kapitału.

Gwarancja jest narzędziem bardzo zbliżonym do poręczenia. Niesie jednak jeszcze większe ryzyko dla gwaranta, gdyż nie jest on jedynie pomocniczym dłużnikiem – jego zobowiązanie ma charakter samodzielny i nieakcesoryjny. Jest mu więc w tym przypadku znacznie trudniej uchylić się od zrealizowania gwarantowanego świadczenia.

Małe zlecenia jest to tryb, który pozwala zrezygnować z postępowania konkursowego przy ubieganiu się przez organizacje pozarządowe o dofinansowanie. W tej procedurze możliwe jest jednorazowe przekazanie wsparcia do 10 000 złotych na zadanie, którego realizacja nie będzie trwała dłużej niż 90 dni. Małe zlecenia wiążą się także z szybkim działaniem administracji, która upublicznia wpływające do niej oferty w ciągu 7 dni na okres tygodnia, po czym organ wykonawczy niezwłocznie podejmuje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania środków.

Bartłomiej Biga