WN 066 – Ekonomia dobra i zła

Zaryzykuję stwierdzenie, że ekonomia nie jest nauką - jest sztuką. Dlatego tacy „matematyczni ekonomiści”, o których mówiłem w poprzednim odcinku mogą wyrządzić więcej szkód niż przynieść korzyści. Jak trafnie zauważył Tomas Sedlacek w książce „Ekonomia dobra i zła” - wielu ekonomistów, gdyby otrzymało zadanie optymalizacji pracy orkiestry symfonicznej , to najprawdopodobniej wyeliminowaliby wszystkie pauzy z koncertów Beethovena - „W końcu do niczego nie są przydatne i tylko wszystko spowalniają. A przecież nie można płacić muzykom ...

By |2022-07-06T19:59:11+02:006 lipca, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 065 – Skrzywdzona ekonomia

Zapraszam na kolejny odcinek z cyklu „dlaczego trzeba podchodzić ostrożnie do tego, co mówią ekonomiści?". W szczególności tacy, którzy uważają, że ekonomia to jest taka czysto techniczna dziedzina, w której po prostu trzeba odnaleźć najlepszy wzór matematyczny i to obiektywnie rozwiąże nam wszystkie problemy. Takie podejście jest szkodliwe, bo nie tylko nie pomaga wyjaśnić nam rzeczywistości, ale ją zaciemnia. To z tego myślenia wziął się fetysz nieustannego wzrostu, z którym mamy coraz więcej problemów. Przez ...

By |2022-06-22T09:12:50+02:0022 czerwca, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 064 – Szum (D. Kahneman)

Gdy Daniel Kahneman pisze książkę, to wiadomo, że będzie to intelektualna uczta. Porozmawiajmy więc o najnowszym jego dziele „Szum. Czyli skąd biorą się błędy w naszych decyzjach”. Z pewnością, nie jest to tak przełomowe dzieło jak „Pułapki myślenia”, ale zdecydowanie warto po nie sięgnąć. Jaka jest główna myśl tej książki? Kahneman pokazuje, że nasze decyzje nie są tak trafne, powtarzalne i sprawiedliwe, jak sami chcielibyśmy je widzieć. Na nasze osądy wpływa bardzo wiele szumów, które w ...

By |2022-05-06T00:46:23+02:004 maja, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 063 – Blaski i cienie merytokracji (M. Sandel)

Michael Sandel napisał kilka znakomitych książek. Od omawiania jednej z nich zaczął się ten podcast. Natomiast jego najnowsze dzieło - „Tyrania merytokracji” nie jest już tak zachwycające. Ale i tak warto poświęcić mu kilka minut, bo są też w tej książce bardzo ciekawe spostrzeżenia. Cóż złego jest w merytokracji, czyli w systemie, w którym pozycja jest uzależniona od kompetencji? Jest to przecież rozsądna alternatywa dla oligarchii, gdzie władza jest oligarchiczna albo arystokratyczna (czyli wynika z urodzenia, ...

By |2022-04-20T14:04:18+02:0020 kwietnia, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 062 – Dlaczego postwzrost nie ocali świata?

Dziś wracam do książki „Mniej znaczy lepiej”, o której mówiłem już w poprzednim odcinku. Jest w niej bowiem tak wiele rzeczy, które moim zdaniem wymagają sprostowania, że nie zmieściłoby się to w jednym podcaście. Czyli wraca postwzrost. Przypominam, że autor tej książki - Jason Hickel pokazuje, że PKB nie jest zbyt dobrym miernikiem. I  z tym się zgadzam. Problemem są jednak rozwiązania, które ten autor proponuje. Dziś, podobnie jak ostatnio, będzie zarówno o tym, z ...

By |2022-03-16T22:38:59+01:006 kwietnia, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 061 – Mniej znaczy lepiej?

Tak wiele osób polecało mi książkę „Mniej znaczy lepiej”, że aż postanowiłem ją przeczytać. I nie żałuję, ale też nie polecam - raczej przestrzegam. Ta książka jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę pokazywała, że autor błądzi w wielu kwestiach. Teraz jednak, w obliczu rosyjskiej agresji, widać jak bardzo niebezpieczne byłoby posłuchanie Jasona Hickela, autora tej książki. Żeby było jeszcze ciekawiej, z główną myślą tej książki w zasadzie się zgadzam. Ale, jak to się mówi, diabeł tkwi ...

By |2022-03-16T21:18:58+01:0023 marca, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 060 – Państwo spółka z o. o.

Ileż to razy narzekamy, że administracja działa stanowczo zbyt wolno, sztywno i w ogóle nie nadaje się do rozwiązywania problemów w pędzącym na złamanie karku świecie? Do tego doszło w ostatnich latach zjawisko prężenia muskułów przez państwo w tych obszarach, w których wiele osób nie życzyłoby sobie jego obecności. Jednocześnie państwo też dezerterowało z tych działań, które niewątpliwie powinno - szczególnie w sytuacjach kryzysowych - prowadzić i za nie brać odpowiedzialność. Czyli mamy takie państwo spółka ...

By |2022-02-19T23:40:37+01:009 marca, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN 059 – Ludowe improwizacje

O pandemii napisano i powiedziano już tyle, że coraz mniej osób ma ochotę o tym słuchać. Dlatego w tym odcinku potraktuję pandemię tylko jako pretekst do tego, żeby pomówić o czymś bardziej uniwersalnym i zarazem niezwykle ważnym. Myślę bowiem, że umyka nam bardzo istotna rzecz - że w Polsce w jej wyniku pod pewnymi względami cofnęliśmy się do lat 90-tych. W czym konkretnie? W tym, że znów coraz rzadziej myślimy o dobru wspólnym, tylko każdy ...

By |2022-02-19T23:25:48+01:0023 lutego, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 058 – Ekonomiści narzekają

Ekonomiści narzekają bardzo często. W każdej decyzji widzą coś niebezpiecznego. Jak bank centralny nie podnosi stóp, to mówią jakie to niebezpieczne. Gdy bank podnosi stopy, to zwracają uwagę na możliwe negatywne skutki. Podobnie jest z zasobami niematerialnymi - mamy ich w obfitości, ale i tak są powody do narzekań. Ja nawet w swojej książce aktualną sytuację związaną z obfitością zasobów niematerialnych określiłem mianem tragedii. W czym tkwi problem? Dlaczego mimo tej mnogości dóbr, wciąż wiele ...

By |2022-02-03T20:13:19+01:009 lutego, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

Świat bez własności? Rozmawiamy o moim raporcie [Wywiad Sroczyńskiego]

Wygląda na to, że temat zniechęcania ludzi do kupowania czegoś na własność (i zastępowania tego dostępem na żądanie, subskrypcjami) budzi spore zainteresowanie. W wielu przypadkach nie tylko zainteresowanie, ale też przerażenie. W rozmowie z Grzegorzem Sroczyńskim krok po kroku tłumaczę, skąd wziął się ten trend? W którą stronę zmierza? I do czego możne nas doprowadzić? W skrócie można powiedzieć, że "będziemy namawiani, kuszeni lub zmuszani, żeby dostęp do różnych rzeczy i usług mieć w abonamencie. ...

By |2022-01-25T09:59:36+01:0025 stycznia, 2022|W mediach|

WNP 057 – Co państwo powinno dawać?

Jedno z nieśmiertelnych pytań w dyskusjach ekonomicznych dotyczy tego, co państwo ma dawać i komu? Może jednak zamiast dawać, lepiej by było gdyby państwo jedynie zapewniało możliwość dostępu? Co więcej, jak pokazało moje badanie, społeczeństwo woli takie właśnie udostępnianie pewnych dóbr od przekazywania ich na własność. Zatem, kiedy i jak może to zadziałać?     Zawartość odcinka "Co państwo powinno dawać?" Moje badanie pokazuje, że prywatne firmy w coraz większym stopniu oswajają nas z tym, ...

By |2021-12-30T19:26:07+01:0012 stycznia, 2022|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 056 – Świat na wynajem

Coraz częściej nie trzeba być już właścicielem czegoś, żeby wygodnie z tego korzystać. Prawdziwą furorę robią firmy, które oferują nam dostęp do najróżniejszych rzeczy albo w subskrypcji (gdzie dostęp mamy w abonamencie)  albo „na żądanie” kiedy łatwo płacimy za konkretne użycie. Wszystko wskazuje, że ten trend będzie trwał jeszcze przez dłuższy czas. Pytanie, czy to dla nas dobrze?     Zawartość odcinka "Świat na wynajem" Zamiana w podejściu do własności jest najlepiej widoczna w młodym ...

By |2021-12-12T22:32:19+01:0022 grudnia, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 055 – Przecenieni innowatorzy

Każda dziedzina ma swoje zaklęcia - swoje „hokus pokus, czary mary”. W ekonomii są to magiczne formułki takie jak: „innowatorzy”, „innowacyjność”, „innowacyjna gospodarka”. Pojawia się więc kult innowacji i innowatorów. Problem w tym, że oni - choć niejednokrotnie błyskotliwi - nie wnoszą aż tak wielkiej wartości dodanej, jak się powszechnie uważa. A my - zapatrzeni w nich jak w obrazek - tracimy czujność i mówiąc wprost - „tańczymy tak jak nam zagrają”. Bo któż ośmieli się zaatakować ...

By |2021-10-29T23:20:51+02:008 grudnia, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 054 – Przechwytywanie wartości

Pozostańmy w temacie wartości - jej tworzenia, przechwytywania i wyceniania wszystkiego dookoła, o czym pisze Marianna Mazzucato w książce „Wartość wszystkiego”. Przyjrzyjmy się branży farmaceutycznej i temu jak ona postrzega to, ile jest warte zdrowie i życie? Bo chyba większość ludzi wyczuwa tu spore nadużycia. I słusznie, bo to obok sektora finansowanego, najwięksi mistrzowie jeśli chodzi o przechwytywanie wartości.     Zawartość odcinka "Przechwytywanie wartości" Zwykle koncerty farmaceutyczne tłumacząc astronomiczne ceny ich produktów używając dwóch ...

By |2021-10-29T23:22:17+02:0024 listopada, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 053 – Ile jesteś wart?

Dziś stawiam pytanie, które przed laty postawiła też Beata K. z zespołu Bajm - „Ile jesteś wart, kto Twoją cenę zna?” Czyli będę mówił o samym sednie ekonomii - co ile jest warte? Przyjrzyjmy się ile jest warte to, co robimy? Jak to jest wyceniane i czy jest tu jakaś przestrzeń do poprawy?     Zawartość odcinka "Ile jesteś wart?" Dlaczego wyceny nie można sprowadzić tylko do sloganu - „produkt lub usługa są warte dokładnie tyle ile ...

By |2021-10-29T20:40:05+02:0010 listopada, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|