WNP 044 – Wino i ekonomia

Wiele osób zachęcało mnie, żeby zanurzyć się w fascynujący świat wina. Spróbowałem - przeczytałem dwie książki, nawet trochę podegustowałem. I rzeczywiście, te wszystkie niuanse które towarzyszą w gruncie rzeczy prostemu produktowi - sfermentowanym winogronom - są rzeczywiście wspaniałe, niezwykłe i pasjonujące. Problem w tym, że ja nie bardzo wyczuwam ten wszystkie aromaty, bukiety, finisze… Dlatego w tym odcinku postanowiłem opowiedzieć to w ujęciu, które trochę lepiej rozumiem: wino i ekonomia. Za co płacimy? Za co ...

By |2021-01-21T18:53:55+01:0031 marca, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

[my comments] about poor legislation and pandemic fatigue

My text called "Poor legislation and pandemic fatigue will make Poland’s new lockdown hard to enforce" has been published by notesfrompoland.com. "They say that the law is not retroactive. But the way the Polish government has battled the pandemic has led to a situation in which the law does not work prospectively either. This is surprising, because early on in the pandemic it appeared that Poles had easily adapted to the legislative bungling and conformed ...

By |2021-03-23T09:54:34+01:0023 marca, 2021|English|

WNP 043 – Niewidzialne, niemierzalne, ale kapitalne – wartości niematerialne

Generalnie rzecz biorąc, ekonomia jest źle wykładana. Lista zarzutów jest oczywiście bardzo długa, ale z mojego punktu widzenia największym problemem jest to, że po macoszemu traktuje się wartości niematerialne. I tu popełniane są błędy dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, o wartościach niematerialnych mówi się zbyt mało, co jest niezrozumiałe, bo badania pokazują, że stanowią one 90% całkowitej wartości największych amerykańskich przedsiębiorstw. Po drugie, zakłada się, że wartości niematerialne niczym nie różnią się od tych materialnych i ...

By |2021-01-12T20:43:04+01:0017 marca, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

[w Radiu Kraków] sprawiedliwe podatki

Wraca temat gruntownej przebudowy systemu podatkowego w Polsce. Oczywiście wszyscy chcielibyśmy mieć sprawiedliwe podatki. Problem w tym, że tę "sprawiedliwość" różnie rozumiemy. Są jednak rzeczy, co do których jesteśmy zgodni. Na przykład: milionerzy nie powinni płacić mniejszych (procentowo) podatków niż osoby mało i średnio zarabiające. Jakie są możliwości? Co z podatkiem katastralnym (od nieruchomości)? Czy można jakoś pokonać raje podatkowe? Odpowiedź na te pytania starałem się udzielić w Radiu Kraków. Zapraszam do odsłuchania rozmowy. Bartłomiej ...

By |2021-03-11T16:16:26+01:0011 marca, 2021|W mediach|

WNP 042 – Cytat czy plagiat?

Czy się różni plagiat od cytatu? Ile możemy legalnie zapożyczyć od innego twórcy bez pytania go o zgodę? Najlepiej tak konkretnie: ile kolejnych nutek może się powtórzyć? Ile kolejnych słów/zdań/akapitów mogę przekopiować do pracy licencjackiej czy magisterskiej? Zachowując ostrożność można wykorzystywać nawet całkiem spore fragmenty. Przynajmniej według polskiego prawa. W praktyce bowiem nawet jak coś jest legalne, to i tak bywa blokowane chociażby przez algorytmy YouTube. A to też może być przecież bardzo dotkliwe. W ...

By |2021-01-12T20:16:57+01:003 marca, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 041 – Monopson – przerażające słowo

Tytułowe słowo powinno być budzić trwogę. Bohater dzisiejszego odcinka, monopson, staje się bowiem większym niebezpieczeństwem dla gospodarki niż osławione monopole. Czym jest monopson? Dlaczego jest taki groźny? I czy da się mu jakoś przeciwdziałać? O tym opowiadam w 41. odcinku podcastu Wiedza Nieoczywista o Pieniądzach. Czym jest monopol każdy wie - to sytuacja, w której jest tylko jeden wytwórca jakiegoś dobra. Monopson to natomiast nieco zapomniane w ekonomii hasło. Opisuje ono sytuację, gdy jest tylko jeden ...

By |2021-01-02T20:01:36+01:0017 lutego, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 040 – Nie wiem

Początek roku to czas, gdy ekonomiści snują najróżniejsze prognozy. Problem w tym, że trafność tych przewidywań jest przerażająco niska. Ja postanowiłem więc pójść inną drogą - tym bardziej, że jednym z moich postanowień noworocznych jest to, żeby nie  bać się mówić „nie wiem”. Dlatego w tym odcinku stawiam 7 pytań, które nurtują mnie na początku 2021 roku. Nie znam na nie odpowiedzi, choć oczywiście intuicja i dane w pewnym stopniu coś mi podpowiadają. Tu jednak nie próbuję udzielać ...

By |2021-01-02T10:02:17+01:003 lutego, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 039 – 7 zaskoczeń 2020 roku

Ten odcinek powstał pierwszego stycznia. Z pewnością, taki czas skłania do różnych podsumowań. Ja natomiast proponuję omówienie 7 zaskoczeń. Wychodzę bowiem z założenia, że słuchacze mają dość korowodów ekspertów, którzy każdego roku zachwycają się tym, że rzeczywistość (niby) potwierdziła to, o czym mówią od dawna. Tym bardziej, że tak, jak każdy Polak jest mądry po szkodzie, tak każdy ekonomista jest mądry w analizowaniu tego co było. Proponuję więc inne podejście. W tym odcinku chciałbym opowiedzieć o kilku ...

By |2021-01-02T19:44:39+01:0020 stycznia, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP 038 – Co drożeje i dlaczego?

Odkąd pamiętam dzieci cieszyły się z nastania nowego roku, bo dzięki temu są o rok starsze. Dorośli natomiast nie byli tak zadowoleni i to nie tylko przez starzenie się, ale przez to, że zwykle po nowym roku czekały ich jakieś podwyżki. W tym odcinku spróbuję odpowiedzieć na pytania: co drożeje i dlaczego? O ile pierwsze z nich jest dość proste – wystarczy sięgnąć do oficjalnych statystyk GUS, to drugie, jest już o wiele bardziej skomplikowane. ...

By |2021-01-02T20:38:13+01:006 stycznia, 2021|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP037 – Pranie mózgu

W tym odcinku opowiadam o książce „Mindf*ck. Cambridge Analytica, czyli jak popsuć demokrację”. Główne słowo, jako że jest dość wulgarne, to na okładce jest pisane z gwiazdą zamiast jednej literki. W tym podcaście będę używał tłumaczenia mindfuck jako „pranie mózgu”. Wiem, że to nie wprost i że może wulgarny oryginał bardziej tu pasuje, ale mimo to - w tym odcinku jak firmy typu Cambridge Analytica skutecznie robią nam pranie mózgu. Christopher Wylie w swojej książce ...

By |2020-12-17T22:21:00+01:0023 grudnia, 2020|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WNP036 – Czy nasze prognozy są coś warte? (sygnał i szum)

Od ekonomistów nieustannie oczekuje się prognozowania. I trudno mieć pretensje o te oczekiwania, bo przecież m.in. po to jest nauka, żeby przewidywać co się stanie. Problem w tym, że w ekonomii wygląda to zupełnie inaczej niż w takiej chemii, czy fizyce. Generalnie jest znacznie trudniej coś przewidzieć, choć wszędzie problemem jest mówiąc skrótowo: sygnał i szum. Ale to wcale nie oznacza, że jesteśmy bezużyteczni. Problem polega na tym, że wiele osób od ekonomistów oczekuje niemożliwego: ...

By |2020-12-09T20:26:47+01:009 grudnia, 2020|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN035 – Polemika z poglądami, których nie ma

Często w ekonomii polemizuje się z przejaskrawionymi poglądami "drugiej strony". To stary chwyt erystyczny - przerysować czyjeś poglądy, bo wtedy o wiele łatwiej się dyskutuje. W tym odcinku podcastu omawiam to na przykładzie książki "23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie”, której autorem jest Ha-Joon Chang. W dużej mierze jego dzieło to polemika z poglądami, których nie ma. Zawartość odcinka "Polemika z poglądami, których nie ma" Omawiana książka skonstruowana jest w ten sposób, ...

By |2020-12-01T09:45:59+01:0018 listopada, 2020|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN034 – Sztuka klarownego myślenia

Wszyscy chcielibyśmy myśleć jasno, klarownie. Co więcej, wiele osób ma przekonanie, że im się to udaje. Problem w tym, że zwykle to tylko iluzja. W tym podcaście już wielokrotnie opowiadałem o tym, jak łatwo wpadamy w te same pułapki myślenia. Dziś 12 kolejnych ograniczeń, które sprawiają, że nasze decyzje - także te poważne ekonomiczne, czy życiowe - często tak naprawdę nie są zbyt trafne. W moim przekonaniu nasz mózg jest zdolny do wielkich rzeczy. Problem ...

By |2020-12-01T09:40:24+01:004 listopada, 2020|Podcast Wiedza Nieoczywista|

WN033 – Antykuchość zamiast odporności

Nassim Taleb zaproponował antykruchość zamiast odporności. Do jakich jeszcez wniosków doszedł ten konrowersyjny autor? Nawet jeśli jego styl czasem bywa nieznośny (przegadany, naciągający fakty pod tezę), to intelektualnie warto się z tym zmierzyć. Tym bardziej, że ostatnio sporo słyszymy o potrzebie odporności. Taleb pisze jednak, że lepsza byłaby antykruchość i trudno się z tym nie zgodzić. O tym, czym jest owa antykruchość mówiłem już w poprzednim odcinku podcastu. W tym natomiast chciałbym opowiedzieć o pozornie ...

By |2020-12-01T09:58:47+01:0021 października, 2020|Podcast Wiedza Nieoczywista|

Patolegislacja. Dlaczego pandemia nie wybaczy fuszerki?

Nie zgadzam się z poglądem, że w obliczu poważnego zagrożenia nie warto czepiać się szczegółów. To właśnie dlatego, że sprawa jest poważna, nie możemy sobie pozwolić na fuszerkę. A jeśli chodzi o antyepidemiczną legislację, to jest u nas tragicznie. To patolegislacja w czystej postaci. Postanowiłem więc przygotować analizę dla Klubu Jagiellońskiego, w której tłumaczę 5 najpoważniejszych nieodrobionych lekcji w temacie stanowienia prawa. Tekst ten nie wchodzi w polemikę, które działania są sensowne. Zwracam natomiast uwagę, ...

By |2020-10-14T21:59:34+02:0014 października, 2020|Esencja|